توضیحات
کتاب امثال و حکم – 4 جلد – علی اکبر دهخدا – فارسی – 2216 صفحه
امثال و حکم کتابی چهار جلدی به تألیف علی اکبر دهخدا است که در سال ۱۳۱۰ در تهران منتشر شد.
این مجموعه دارای نزدیک به ۵۰هزار امثال و حکم (ضرب‌المثل) و کلمات قصار و ابیات متفرقه‌است.
مطالب به ترتیب الفبا تنظیم و ضرب‌المثل‌ها شرح و تفسیر شده‌است و بین سال‌های ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۰ جمع‌آوری شدند و منتشر شد.
دهخدا، از خردسالگی به گردآوری امثال عوام، کوشش کرده بود.
دهخدا به پیروی از رسم و شیوهٔ شاعران و نویسندگان قدیم ایران ضرب‌المثل‌ها را نه به صورتی که در زبان مردم بوده، بلکه به صورتی که در کتاب‌ها و دیوان‌ها آمده نقل کرده‌است.
چنان‌که گویی اصلا در صدد گردآوری فرهنگ مردم (فولکلور) نبوده، بلکه قصد داشته که شعرها و کلمات اخلاقی و پندآموز را در یک جا گرد آورد.
از این‌رو است که ضرب‌المثل‌ها در کتاب او مقام دوم را گرفته و اغلب تنها به عنوان مترادف امثال و حکم ادبی ذکر گردیده‌است.
مولف مفهوم ضرب‌المثل را با مفهوم کلمات کوتاه حکیمانه و اخلاقی در هم ریخته‌است.
دهخدا در تألیف خود بیش از هزار عبارت عربی آورده‌است که بیشتر آیات قرآن و احادیث نبوی و کلمات منسوب به امامان شیعه و امثال و نظایر آن‌هاست.
چهل و پنج هزار بیت از شاعران کلاسیک (از جمله پنج‌هزار بیت از فردوسی، چهار هزار بیت از سعدی، دو هزار و پانصد بیت از نظامی گنجه‌ای، دو هزار و پانصد بیت از اسدی طوسی ، دو هزار و پانصد بیت از جلال الدین رومی) در کتاب جمع‌آوری شده‌است.
بیشتر این بیت‌ها شکل‌های گوناگون یک ضرب‌المثل است که هر شاعری به سلیقهٔ خود و با بیانی خاص به نظم در آورده‌است.
تعمیم مفهوم ضرب‌المثل تا بدین میزان هرگز جایز نیست و تنها عباراتی را که مال خاص و بی‌تردید مردم بوده (خواه فولکلور یا فرهنگ عام مردم و خواه ادبی) می‌توان در زمرهٔ ضرب‌المثل‌ها به شمار آورد.
با دقت و بررسی در این مجموعه به خوبی آشکار می‌گردد که دهخدا امثال و حکم، آیات و اخبار و کلمات قصار بزرگان را بدون توجه به این‌که آیا در میان مردم رایج و متداول‌اند یا نه گردآوردی و در کنار هم قرار داده‌است
معرفی کتاب امثال و حکم دهخدا – جلد چهارم: م – ی
کتاب امثال و حکم دهخدا – جلد چهارم: م – ی، آخرین بخش از مجموعه‌ی چهار قسمتی امثال و حکم به قلم علی‌اکبر دهخدا است. این کتاب بخشی از مجموعه‌ی غنی ضرب‌المثل و کلمات قصار است و حدود پنجاه‌هزار مثل و حکمت را در خود جای داده است
درباره‌‌ی کتاب امثال و حکم دهخدا – جلد چهارم: م – ی
جلد چهارم کتاب امثال و حکم (Amsal-o Hekam) به قلم و گردآوری علی‌اکبر دهخدا بین سال‌های 1310 تا 1311 منتشر شد و پایان‌بخش این مجموعه‌ی چهارجلدی بود. جلد چهارم این مجموعه، حروف «م» تا «ی» را پوشش می‌دهد.
مجموعه‌ی کتاب امثال و حکم به قلم علی‌اکبر دهخدا به موازات لغت‌نامه‌ی او نوشته شد. سپس او بنا به درخواست اعتمادالدوله که وزیر معارف آن زمان بود، یادداشت‌های مربوط به امثال و حکم را به‌صورت یک کتاب مجزا منتشر کرد. این کتاب نیز مانند لغت‌نامه به‌ترتیب حروف الفبا نگاشته شده است که هر جلد، تعدادی از حروف الفبا را پوشش می‌دهد.
بیشترین سهم این مجموعه را ضرب‌المثل‌های ادیبانه، کلمات قصار و اشعار شاعران قدیمی ایرانی در اختیار دارد. بخش کوچک دیگر هم به ضرب‌المثل‌های عامیانه اختصاص یافته است. شیوه‌ی نقل علی‌اکبر دهخدا در این اثر در قالب کتاب‌ها و دیوان‌هاست و نه به‌صورت عامیانه. در کتاب امثال و حکم بیش از هزار عبارت عربی وجود دارند که آیات قرآن و احادیث امامان و پیامبران را شامل می‌شوند. همچنین علی‌اکبر دهخدا در این کتاب چهل و پنج هزار بیت از شاعران کلاسیک (فردوسی، چهار سعدی، نظامی، جلال‌الدین رومی و اسدی طوسی) را جای داده است. مطالب کتاب امثال و حکم از مجموعه‌ی «امثال میدانی» به زبان عربی و مجموعه‌های «مختصر امثال»، «جامع‌التمثیل» و «شاهد صادق» به زبان هندی گردآوری شده‌اند.
کتاب امثال و حکم دهخدا – جلد چهارم: م – ی مناسب چه کسانی است؟
اگر به ضرب‌المثل و حکایت‌های ادبیات پارسی و فرهنگ لغت علاقه دارید، خواندن کتاب امثال و حکم دهخدا – جلد چهارم: م – ی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
با علی‌اکبر دهخدا بیشتر آشنا شویم
علی‌اکبر دهخدا (Ali-Akbar Dehkhoda)، زاده‌ی سال 1257 خورشیدی در تهران است.
او به‌عنوان نویسنده، شاعر و پژوهشگر حوزه‌ی ادبیات و زبان فارسی، آثار مهمی را در این زمینه تولید کرده بود. مهم‌ترین اثر علی‌اکبر دهخدا، لغت‌نامه است اما در کنار این اثر، او نوشته‌های دیگری نیز در کارنامه دارد که برخی از آن‌ها چاپ شده و برخی دیگر به انتشار نرسیده‌اند.
از آثار چاپ‌نشده‌ی او می‌توان به «فرهنگ فرانسه به فارسی» و «شرح‌حال ابوریحان بیرونی» اشاره کرد.
او علاوه بر ابداع نوعی جدید از نثر فارسی در قالب مقالات انتقادی نشریه‌ی صوراسرافیل (تحت‌عنوان چرند و پرند)، اشعاری با مضمون وطن‌پرستی و ایستادگی در برابر ظلم سروده است.
علی‌اکبر دهخدا تا سی سالگی با سرودن اشعار خود فصلی جدید را در شعر فارسی آغاز کرد. پس از آن و به مدت پنجاه سال، وقت او صرف پژوهش در ادبیات و زبان فارسی شد که مهم‌ترین نتایج آن، امثال و حکم و لغت‌نامه هستند.
در بخشی از کتاب امثال و حکم دهخدا – جلد چهارم: م – ی می‌خوانیم
یکی نقصان‌مایه یکی شماتت همسایه. سعدی بازرگانی را هزار دینار خسارت افتاد پسر را گفت نباید این سخن را با کسی در میان آری گفت ای پدر فرمان تو راست لیکن خواهم که مرا بر فایده‌ی آن مطلع گردانی که در نهان داشتن آن مصلحت چیست گفت تا مصیبت دو نشود…
مگو انده خویش با دشمنان که لاحول گویند شادی کنان. گلستان سعدی.
یکی نگفت خرت به چند. (یا) یکی نگفت هالو خرت به چند است.
یکی نیک به از هزاران رزاله یکی شاه به از هزاران بیادا. ادی صابر.
یک یوسف و صد خریدار. از مجموعه‌ی امثال طبع هند. رجوع به یک انار،… شود.
یکی یک دانه یا خل می‌شود یا دیوانه. فرزند یگانه‌ی خود را چون عادتا پدر و مادر سخت عزیز دارند و بدو عتاب روا ندارند نادان یا صاحب اخاق زشت برآید.
یکی یک مو به کچل بدهند کچل مودار شود. به مزاح عده‌ی شما بسیار است و اگر هر یک به من چیزی هرچند کم دهید من از تنگدستی رهایی یابم.
کتاب امثال و حکم 4 جلد
نویسنده : علی اکبر دهخدا
زبان : فارسی
تعداد صفحات : 2216 صفحه
نوع فایل : pdf
فروشگاه A,Z.I’M
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.